حکم گوش دادن موسیقی دراسلام چیست؟

موسیقی در اسلام حلال است. زیرا:

۱ – در قرآن همه ی حلال و حرام هایی که در زمان پیامبر وجود داشت، تک تک برشمرده شده است. آنچه در قرآن نیست و نیاز به حدیث و روایت و استنتاج دارد، جزییات است. مثلا در قرآن گفته شده است که نماز بخوانید. حالا نماز را با چه آدابی بخوانیم؟ این چیزی است که با حدیث و روایت می توان به آن رسید.

در قرآنی که حتی درباره ی باز بودنِ جلوی یقه ی بانوان یا درباره سوء ظن یا دخالت و تجسس در زندگی دیگران و… و… و… حکم وجود دارد، خداوند فراموش کرده بود که درباره ی موسیقی نظر بدهد؟!! 

۲ – خداوند در قرآن بارها تاکید می کند که دین با فطرت و طبیعتِ انسان هماهنگ است و این کتاب (قرآن) و همه ی انبیا تنها برای تذکر آمده اند؛ یعنی آمده اند تا آنچه را که در سرشت آدمیزاد هست و او فراموش کرده و گمراه شده است را به او یادآوری کنند.

به بیانِ دیگر، شما برای درک دستورهای اخلاقیِ اسلام (و نه دستورهای حقوقی)، نیازی به اندیشیدنِ فراوان ندارید. طبیعت شما تایید می کند که خوب است بانوان یقه خود را جلو بکشند و سینه هایشان را بپوشانند، خوب است که از سوء ظن به دیگران پرهیز شود، خوب است که در زندگی خصوصی دیگران تجسس نکنیم، خوب است که مال حرام نخوریم، خوب است که گناه نکنیم و… و… و…

همان طبیعت، به انسان حکم می کند که از موسیقیِ زیبا لذت ببرد و روحیه اش پاک و آرام شود. کودکِ انسان، حتی پیش از آنکه زبان باز کند و سخنِ دیگران را بفهمد، زبانِ موسیقی را کاملا درک می کند. بارها دیده اید که کودکِ حدود ۱ ساله، با موسیقی ِ آرام و زیبا، آرامش می یابد؛ با موسیقیِ شاد، شادی می کند و البته با موسیقی خشن، گریه می کند. پس موسیقی زیبا با فطرت انسان سازگار است.

۳ – زمانی که پیامبر اکرم (ص) به یثرب (مدینه) وارد شدند، اهل یثرب به پیشبازش رفتند و بانوان یثربی، در حالی که دف می زدند، ترانه ی معروفِ “ماه تمام برما طلوع کرد” را همخوانی کردند:

طَلَعَ البدرُ علینا من ثنیّات الوداع

وَجَبَ الشکر علینا ما دَعَ الله داع

پیامبر هم گوش داد و لذت برد و بانوان را از دف زدن و خواندن ترانه منع نکرد. حالا شما می فرمایید از پاپ هم کاتولیک تر شویم؟!!

۴ – موافقان حرمت موسیقی، می گویند موسیقی اشاره به “لهو و لعب” دارد که در قرآن نهی شده است. اولا که زبان عربی دچار فقر واژه برای اشاره به موسیقی نبود و اگر لازم بود در قرآن موسیقی حرام شود، به زبان شیوای عربی حرام می شد و نیازی نبود از “لهو و لعب” استفاده شود. ثانیا، اگر بعضی ها قرآن نمی خوانند، گناه ملت چیست؟ لهو و لعب یعنی کار بیهوده و بازیچه. قرآن نه یکبار، نه دوبار که چندین بار، کل دنیا را لهو و لعب نامیده است:

وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلاَّ لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ﴿انعام – ۳۲﴾

و زندگى دنيا جز بازى و سرگرمى نيست و قطعا سراى بازپسين براى كسانى كه پرهيزگارى مى‏كنند بهتر است آيا نمى‏انديشيد؟

این آیه از سوره انعام بود، اما دستکم پنج یا شش آیه در قرآن داریم که کلّ دنیا را لهو و لعب نامیده است. با این حال، خداوند انسان را از دنیا منع نمی کند که هیچ؛ به او توصیه می کند که تارکِ دنیا نشوند و بهترین زندگی را روی زمین داشته باشد و دنیا را مزرعه ای برای آخرتِ خود بداند. این فرقِ اسلام با دین هایی مانند بودایی و هندویی و حتی تا اندازه ای یهودی است. آن ادیان توصیه به سختگیری و ترک دنیا دارند. اسلام دین آسانگیری است.

آقایان! می فهمید؟! به قول قرآن، آیا نمی اندیشید؟!

اسلام دین آسانگیری است. سوره ی مائده، آیه ششم به مومنان می گوید اگر می خواهید نماز بخوانید ولی پیش از آن، قضای حاجت کرده اید یا رابطه جنسی داشته اید، خود را بشویید و اگر آب پاک در دسترس نیست، با خاکِ پاک تیمم کنید. بعد توضیح می دهد که خداوند نمی خواهد بر بندگانش سخت گیری کند؛ فقط می خواهد آنان پاک باشند و بعد در کمالِ پاکی از نعمت های خداوند لذت ببرند، باشد که شکرگزار باشید: مَا يُرِيدُ اللّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَكِن يُرِيدُ لِيُطَهَّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ

سوره بقره، آیه ۱۸۵ به مومنان سفارش می کند که اگر کرامت ماه رمضان را درک کردید، روزه بگیرید. اما اگر بیمار هستید یا در سفر هستید، اصلا مهم نیست؛ بعدا روزه بگیرید. و بعد تاکید می کند که خدا می خواهد بر بندگانش آسان بگیرد و نمی خواهد سخت بگیرد:  يُرِيدُ اللّهُ بِكُمُ الْيُسْرَ وَلاَ يُرِيدُ بِكُمُ الْعُسْرَ

لهو و لعب زمانی گناه است که شما را از خداوند دور کند: وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ ﴿لقمان – ۶﴾

و برخى از مردم كسانى‏اند كه سخن بيهوده را خريدارند تا [مردم را] بى[هيچ] دانشى از راه خدا گمراه كنند و [راه خدا] را به ريشخند گيرند براى آنان عذابى خواركننده خواهد بود

پس اگر موسیقی یا هر پدیده ای دیگر شما را از خدا دور کرد، آن چیز حرام است. اما اگر نکرد، خدا هم نمی خواهد بر بندگانش سخت بگیرد، بنده ی خدا چه کاره است؟!

 ** دیدگاه آیت الله سیستانی

نگارنده، مقلد آیت الله سیستانی نیستم. ولی این را می دانم که ایشان مرجع اعلای شیعیان عراق است، در ایران نیز به عنوان یکی از بزرگترین مراجع شناخته می شود و حرمت و جایگاه ویژه ای دارد. شاید نظر آیت الله سیستانی درباره ی موسیقی برای آقای محمد یزدی جالب باشد 

مسئله۵۳۹ـ موسیقی ، هنر وفنی است از هنرهاو فنون بشری و در زمان های اخیر رواج بیشتری دارد. برخی از انواع آن حلال است و می توان به آن گوش داد و برخی دیگر حرام می باشد و گوش دادن به آن جایز نمی باشد. 
مسئله۵۴۰ـ موسیقی حلال، آن است که با مجالس لهو و لعب تناسب ندارد و به عکسِ آن، موسیقی حرام به موسیقی ای گفته می شودکه با مجالس لهو و لعب هماهنگی دارد.
مسئله۵۴۱ـ مقصود از جمله((متناسب با مجالس لهو و لعب)) این نیست که آن موجب آرامش روحی و تغییرحال و وضع انسان می شود که چنان چیزی خوب است و احیاناً موسیقی و آواز حلال نیز آن وضع را به وجودمی آورد بلکه مقصود ازآن ، این است که شنونده آن خصوصاً اگر باهنر و فن موسیقی آشناباشد می داند که کدامیک با مجالس لهو و لعب ومشابه آنها،تناسب دارد. 

مسئله۵۴۴ـ موسیقی حلال رادرآموزشگاههای ویژه و یادیگر جاهای مناسب،می توان آموخت؛ اعم ازآنکه یادگیرنده بزرگسال باشد و یا کوچک به شرط آنکه آمد و رفت به آن اماکن در تربیت وبنیاد دینی او اثر منفی نگذارد. 

 و در پایان، سخنی با دلسوزان دین: میلیون ها میلیون مسلمان در ایران و در سراسر جهان، عاشق موسیقی هستند. وقتی عاشق می شوند موسیقی عاشقانه گوش می کنند. وقتی به یاد خدا می افتند، موسیقی عرفانی گوش می کنند. در عروسی و شادی به موسیقی رقص و طرب گوش می کنند. در عزاداری امام هایشان به نوعِ دیگری از موسیقی گوش می کنند. او که اهل گناه باشد، از موسیقی که هیچ، از هر چیز دیگری برای گناه کردن استفاده می کند.  

عزیز دلم! الهی من قربانت بروم… فتواهایی که در تضاد با باورهای میلیون ها نفر از مردم قرار دارد، هیچ سودی ندارد، جز آنکه بسیاری از جوانان را بکلی از دین دور کند.