احکام ازدواج با خواهرزن چیست؟
ازدواج با دو خواهر
از دیدگاه اسلام، ازدواج با دو خواهر به صورت همزمان حرام است و باطل است. به این احکام دینی در قرآن اشاره شده است.
ازدواج با دو خواهر بطور همزمان از نظر اسلام و براساس آیه ی شریفه ی ۲۳ سوره ی مبارکه ی نساء که می فرماید : «حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهَاتُکُمْ وَ بَنَاتُکُمْ وَ أَخَوَاتُکُمْ وَ عَمَّاتُکُمْ وَ خَالاَتُکُمْ وَ بَنَاتُ الْأَخِ وَ بَنَاتُ الْأُخْتِ وَ أُمَّهَاتُکُمُ اللاَّتِی أَرْضَعْنَکُمْ وَ أَخَوَاتُکُمْ مِنَ الرَّضَاعَةِ وَ أُمَّهَاتُ نِسَائِکُمْ وَ رَبَائِبُکُمُ اللاَّتِی فِی حُجُورِکُمْ مِنْ نِسَائِکُمُ اللاَّتِی دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَإِنْ لَمْ تَکُونُوا دَخَلْتُمْ بِهِنَّ فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْکُمْ وَ حَلاَئِلُ أَبْنَائِکُمُ الَّذِینَ مِنْ أَصْلاَبِکُمْ وَ أَنْ تَجْمَعُوا بَیْنَ الْأُخْتَیْنِ إِلاَّ مَا قَدْ سَلَفَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ غَفُوراً رَحِیماً ﴿۲۳﴾»
حرام شده است برای شما ازدواج با مادرانتان و دخترانتان و خواهرانتان و عمه‌هایتان و خاله‌هایتان و دختر برادر و دختر خواهر و مادرانتان که به شما شیر داده‌اند (مادر رضاعی) و خواهران رضاعی و مادران زنان شما و ربیبه‌های شما که در دامن شما تربیت شده‌اند از زنانتان که با آنان همبستر شده‌اید، و اگر با زن‌هایتان همبستر نشده باشید بر شما باکی نیست که (بعد از طلاق دادن زن) با دختر او ازدواج نمایید. و نیز بر شما حرام شده است ازدواج با زنان فرزندانتان که از صُلب شمایند. و حرام شده است جمع نمودن بیت دو خواهر مگر آنچه که به تحقیق در زمان گذشته بوده است (و مربوط به قبل از نزول این حکم است و خداوند از آن درگذشت زیرا که) خداوند بخشنده و مهربان است. (نساء، آیه ۲۳)
اما ازدواج با دوخواهر اگر در دو زمان باشد اشکال ندارد و اینکه گفته شده است حضرت یعقوب نبی (ع) با دوخواهر از دختران دائی خود ازدواج نموده است بیشتر در منابع سنی آمده ودر منابع شیعه ازجمله بحار الانوار. بعد از فوت همسر اول خود (لیا) با خواهر زن خود (راحیل) ازدواج کرد.
آیا می توان با خواهرزن ازدواج کرد؟
کسی نمی تواند همزمان با دو یا چند خواهر ازدواج کند. بنابراین اگر مردی با زنی ازدواج کند، تا زمانی که از وی جدا نشده نمی تواند با خواهرش ازدواج کند که البته در این مورد خواهرزن، محرم شرعی که ملزم به رعایت حجاب نیست، نخواهد بود. بلکه از این جهت نامحرم است. قابل ذکر است اگر مردی زنش را طلاق رجعی (طلاقی که مرد می تواند باز زن را به ازدواج خود در آورد) دهد، زیرا در این نوع طلاق در عِدّه قانونی (مدتی که زن پس از طلاق یا فوت شوهر نباید ازدواج کند)، زن همانند زوجه مرد فرض می شود، تا پایان عده، حق ازدواج با خواهر زن وجود ندارد ولی در سایر طلاق ها یا عدّه ی عقد موقت، می توان در ایام عِدّه با خواهر زن ازدواج کرد.
ازدواج با خواهر زن
اگر کسی زنی را به عقد دائم یا موقت خود در آورد تا زمانی که آن زن در عقد او است نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج کند اما در صورت طلاق :
• اگر همسرش را طلاق رجعی بدهد در زمان عده نمی تواند با خواهر او ازدواج کند.
• در عده طلاق بائن احتیاط مستحب آن است که مرد از ازدواج با خواهر زن خودداری کند.
• در عده عقد موقت ازدواج با خواهر زن بنابر احتیاط جایز نیست.
نظر آیت الله مکارم شیرازی در مورد حکم ازدواج با خواهر زن
پرسش : آیا میتوان همزمان با دو خواهر ازدواج نمود؟
پاسخ : هرگاه زنى را براى خود عقد كند تا وقتى آن زن در عقد اوست نمى تواند با خواهر آن زن ازدواج كند، خواه عقد دائم باشد يا موقت، حتى بعد از طلاق مادام كه در عدّه است، در صورتى كه عدّه رجعى باشد، نمى تواند خواهر او را بگيرد و احتياط مستحب آن است كه در عدّه طلاق بائن با او ازدواج نكند، همچنين در عدّه متعه، خواه بعد از تمام شدن مدّت باشد و يا بخشيدن مدّت.
نظر امام خمینی راجع به حکم ازدواج با خواهر زن
تجمع بین دو خواهر در ازدواج جایز نیست ، و در هر صورت حرام و باطل است ، خواه خواهر نسبی باشد و خواه شیرده. در یک ازدواج دائمی یا شکسته یا متفاوت باشید ؛ به آنها اجازه دهید در یک شهر یا در دو شهر مختلف زندگی کنند. بنابراین اگر او با یکی از دو خواهر ازدواج کرده و سپس با خواهر دیگر ازدواج کند ، ازدواج دوم باطل است ، نه ازدواج اول ، خواه او را به عقد اول درآورده باشد یا خیر. و اگر ازدواج آنها همزمان باشد ، خواه او با یک ازدواج یا در همان زمان ازدواج کند ، هر دو با هم فسخ می شود.
به همین دلیل است که در اسلام ازدواج با خواهر تنها در مواردی مانند فوت همسر یا طلاق همسر دائم و اتمام یا گذشت از ازدواج موقت و انقضای مدت زمان زن مجاز و صحیح است.
دلایل اسلام برای حرام کردن ازدواج با خواهر زن، یا ازدواج هم زمان با دو خواهر چیست؟
شاید حکمت و فلسفۀ اینکه اسلام از ازدواج همزمان با خواهران جلوگیری کرده، این باشد که :
• حرمت و شخصیت زن را حفظ کند، چنان‌که در ازدواج با دختر برادر زن و دختر خواهر زن رضایت و اجازه زن را شرط دانسته است.
• این دو خواهر به دلیل رابطه و پیوند نسبی و عاطفی علاقه زیادی به یکدیگر دارند ، اما وقتی با هم رقیب می شوند ، نمی توانند علاقه گذشته را حفظ کنند. به همین دلیل ، یک درگیری عاطفی در آنها وجود دارد که برای زندگی مضر است و بنیان خانواده را از بین می برد. زیرا آنها همیشه در کشمش ، عشق و رقابت هستند.
• ازدواج با شوهر خواهر با طبع زنان که شوهر خواهر را از خود می دانند و با آنان احساس خویشاوندی می کنند، سازگار نیست.