احکام محرمیت
بقیه درادامه مطالب
سهل انگاری در احکام
برخی افراد در انجام وظایف خود سهل انگاری می کنند. به چند نمونه از آن ها اشاره می شود:
۱. بقا بر تقلید، بدون اذن و داشتن مرجع زنده؛
۲. عدول های سلیقه ای بدون ضابطه از مرجعی به مرجع دیگر؛
۳. تیمم کردن در جایی که وظیفه، چیز دیگری است؛
۴. نپوشیدن جوراب در برابر نامحرم توسط برخی خانم ها؛
۵. نشسته خواندن نماز واجب برای کسی که امکان ایستاده خواندن دارد؛
۶. خجالت و کم رویی برای انجام وظیفه ی شرعی؛
۷. تأخیر در نماز اول وقت، بدون عذر شرعی؛
۸. رعایت نکردن حجاب در برابر نامحرمان فامیل؛
۹. به تأخیر انداختن نماز‌ها و روزه های قضا شده؛
۱۰. نگرفتن روزه به‌خاطر گرمی هوا و بلندی روز یا کار سخت و…؛
۱۱. سهل انگاری در تصحیح قرائت نماز و… .
گفتگوهای حرام
گفتگوی سازنده، رمز ارتباط، نشاط و کمال است و به آن سفارش شده؛ اما برخی از گفتگوها حرام است. به چند نمونه از آن اشاره می شود:
۱. از جهت محتوا، مانند ناسزا، سخنان گمراه کننده، خلاف عفت عمومی و…
۲. حرف های رکیک اگر مستلزم اهانت یا مشتمل بر حرام باشد.[۱]
۳. گفتگوی محرک و فسادآور، چه با نامحرم و چه با غیر آن مگر همسر.[۲]
۴. گفتگو با نامحرم درصورتی که همراه با لذت باشد؛ چه گفتگوی مستقیم و چه از طریق تلفن، موبایل و…[۳]
لباس های حرام
لباس یکی از نیازهای انسان است که باید با شاخصه های زیر تهیه شود:
۱. از پول حلال باشد و از پول ربا، رشوه و … نباشد؛[۴]
۲. محرک نباشد؛ همچون لباس کوتاه و تنگ؛[۵]
۳. لباس شهرت نباشد؛ همچون لباسی که از نظر رنگ یا دوخت، شخص را انگشت نما کند؛[۶]
۴. لباس مخصوص کفار و نیز مروج فرهنگ آنان نباشد؛ همچون لباس کشیشان، صلیب و…؛[۷]
۵. از نظر جنس نازک و برای مردان حریر خالص نباشد؛[۸]
۶. پوشیدن لباس مختص زن یا مرد، درصورتی که زیّ آنان قرار گیرد حرام است؛ مانند چادر برای مرد و کت و شلوار مردانه برای زن؛[۹]
۷. پوشیدن جوراب نازک برای زنان در برابر نامحرمان جایز نیست.
نگاه های حرام
۱. نگاه به چهره ی آرایش کرده ی زن؛
۲. نگاه به زیورآلات زن (نگاه به محل زینت)؛
۳. نگاه به عکس بی حجاب زن آشنا؛[۱۰]
۴. نگاه به عکس های مهَیّج؛
۵. نگاه با ریبه (ترس افتادن به حرام) به محارم؛[۱۱]
۶. نگاه كردن مرد به بدن نامحرم (چه با قصد لذت و چه بدون آن)؛[۱۲]
۷. نگاه کردن مرد با قصد لذت به بدن مرد ديگر و زن به بدن زن ديگر؛[۱۳]
۸. نگاه كردن به عورت ديگرى؛[۱۴]
۹. نگاه به داخل خانه ی دیگران؛[۱۵]
۱۰. نگاه تند به پدر و مادر؛
۱۱. نگاه به فیلم های مبتذل و فاسد (فرقی بین متأهل و مجرد نیست)؛[۱۶]
۱۲. نگاه به چیزی که موجب ضرر به چشم است.
راه های محرمیت
زن و مرد از سه راه به یکدیگر محرم می شوند:
۱. نسب و خویشاوندی؛
۲. ازدواج دائم یا موقت؛
۳. شیر دادن به کودک با شرایط خاص.
ازدواج و محرمیت
شکی نیست که با ازدواج برخی از نامحرمان، همچون پدرشوهر و مادرزن بر زن و شوهر محرم می شوند؛ ولی برخی از نامحرمان، محرم نمی شوند؛ همچون: نامادری به داماد و ناپدری به عروس، عموی داماد به عروس، خواهرزن به داماد، برادرشوهر به عروس و شوهرخواهر به خواهر.
شش نکته درباره ی حجاب
۱. حجاب یکی از ضروریات دین، رعایت آن در برابر نامحرمان واجب و بی اعتنایی به آن گناه است؛ چه در برابر نامحرمان فامیل و چه نامحرمان غیرفامیل؛ چه در زمان شادی و چه در زمان عزا.
۲. اگر موی زن به طور غیر عمد بیرون باشد، گناه نیست؛ ولی از زمانی که متوجه شد، باید خود را از نامحرمان بپوشاند.[۱۷]
۳. عادی بودن عدم پوشش نامحرمان در مقابل شخص، دلیل بر حرام نبودن بدحجابی و نگاه به نامحرم نیست.[۱۸]
۴. رفتن بدون حجاب به حیاط منزلی که در معرض دید نامحرم است، صحیح نیست. اگر احتمال دید هست، فرد باید حجاب خود را حفظ کند.[۱۹] همچنین داخل خودرو اگر در معرض دید نامحرمان است، حفظ حجاب لازم است.
۵. حدود پوشش تمام بدن است؛ جز گردی صورت و انگشتان دست تا مچ و باید به‌گونه ای باشد که جلب توجه نکند و نباید نازک، تنگ و کوتاه باشد.
۶. نمایان بودن کف و روی پا در برابر نامحرمان جایز نیست؛ بنابراین کسانی که بدون جوراب در برابر نامحرمان ظاهر می شوند، کار حرامی انجام داده اند.[۲۰]
اقسام نگاه به نامحرم
یکی از دستورهای قرآنی، کنترل نگاه است.[۲۱] در یک دسته بندی می توان نگاه را به سه بخش تقسیم کرد:
۱. نگاه اتفاقی و ناخواسته؛ این نگاه ـ گرچه مقدمات آن را خود شخص فراهم کرده باشد ـ حرام نیست؛ مثلاً شخص به اختیار خود به کوچه و بازار رفته و چشمش به نامحرمان افتاده است.[۲۲]
۲. نگاه عمدی به صورت نامحرم بدون قصد لذت و احتمال افتادن به گناه، بدون آنکه نامحرم آرایش کرده باشد، مانعی ندارد.[۲۳]
۳. نگاه با قصد لذت یا نگاه عمدی به بدن نامحرم حرام است و نمی توان با تعبیراتی مثل قصد بد نداشتن، نیت خواهر و برادری، دل پاک داشتن و… مشکل را حل کرد.
نگاه های مجاز
۱. نگاه بدون قصد لذت و ترس افتادن به گناه به چهره ی زن نامحرم؛
۲. نگاه بدون لذت به زن غیر مسلمان؛[۲۴]
۳. نگاه به زنان کهنسالی که هیچ گونه رغبتی در ازدواج با آن ها نیست (البته جاهایی که به طور معمول نمی پوشانند، مانند موها، گردن و)؛[۲۵]
۴. نگاه به زن نامحرم به قصد ازدواج با شرایط خاص (با لذت نگاه نکند، احتمال توافق ازدواج را بدهد، با نگاه کردن شناخت وی افزوده شود و مانعی برای ازدواج نباشد)؛
۵. نگاه به زن نامحرم، هنگام ضرورت؛[۲۶]
۶. نگاه به عکس زن بدحجاب ناشناس؛
۷. نگاه کودکان ممیز به نامحرمان (ولی بانوان باید بدن و موی خود را از آنان بپوشانند)؛[۲۷]
البته جواز نگاه های فوق در صورتی است که با قصد لذت یا ترس افتادن به گناه نباشد.
دوستی با نامحرم
۱. دوستی با نامحرم از نظر قرآن حرام است؛ چه با اطلاع و اجازه ی پدر باشد و چه بدون اجازه ی وی، چه با هدف ازدواج باشد و چه نباشد،[۲۸] چه دوستی با نامحرم فامیل باشد چه غریبه، چه قصد بدی در کار باشد، چه نباشد و چه با انگیزه های خیرخواهانه باشد، همچون راهنمایی دیگران، آموزش علمی، رفع افسردگی، چه نباشد، چه در محیط کاری با همکاران باشد و چه در محیط های آموزشی و دانشگاهی.
۲. وساطت در دوستی های نامشروع نیز حرام است.
۳. وعده و قرار با چنین دوستانی حرام و سفر برای دیدار آن ها سفر معصیت است؛ باید در چنین سفرهایی نماز را کامل خواند. قرآن می فرماید: «لاتُواعِدُوهُنَّ سِرّاً؛[۲۹] پنهانى با آن ها قرار نگذاريد.»
۴. اظهار دوستی به جنس مخالف جایز نیست؛[۳۰] حتی نباید کلمات خاصی را که برای محارم به کار می رود در رابطه با آنان مطرح کرد.
پرسش: اگر کسی به جنس مخالف بگوید دوستت دارم، چه حکمی دارد؟
پاسخ: جایز نیست؛ چون ترس افتادن به گناه در میان است.[۳۱]
۵. رابطه ی دوستی زن و مرد نامحرم حرام است.[۳۲]
۶. دوستی زن و مرد نامحرم، نامه نگاری و تماس تلفنی با یکدیگر از نظر همه ی مراجع حرام است.[۳۳]
تماس بدنی
یکی از خط قرمزها و حدود ارتباط با نامحرمان، تماس بدنی با آنان است. در این زمینه به چهار نکته اشاره می شود:
۱. هرکس که نگاه کردن به او جایز نیست، تماس بدنی با او نیز جایز نیست؛ حتی زنان کهنسالی که نگاه کردن به آنان جایز است، تماس بدنی با ایشان حرام است.[۳۴]
۲. تماس بدنی از روی لباس بدون قصد لذت مانعی ندارد.[۳۵]
در نتیجه دست دادن با دستکش به نامحرم یا برخورد بدنی از روی لباس در وسایل نقلیه و اجتماعات عمومی، بدون قصد لذت مانعی ندارد.
۳. برخورد دست زن به دست مرد نامحرم هنگام پول دادن در خرید و فروش ها، ولو در حد برخورد انگشتان دست حرام است.[۳۶]
۴. هنگام ضرورت و ناچاری مثل معالجه، نجات غریق و… تماس اشکالی ندارد؛ ولی باید به حد ضرورت اکتفا کرد.[۳۷]
این احکام براراهنمایی شماعزیزان است