احکام ازدواج موقت
چند استفتاء در مورد ازدواج موقت از آیت الله مکارم حفظه الله.
۱ – حکم شرعی ازدواج موقت
عقد موقّت از نظر اسلام چه حکمى دارد؟
ازدواج موقّت یکى از احکام مسلّم فقهى است، شرح بیشتر را در کتاب ما به نام «این است آیین ما»و همچنین در جلد ۳ تفسیر نمونه ذیل آیه ۲۴ سوره نساء مطالعه کنید.
٢ – ازدواج موقت برای مرد متأهل
آیا براى مردى که همسر دائم دارد ازدواج موقّت جایز است؟ (حکم مسأله را در صورتى که همسر دوّم در همان محل زندگى همسر دائم یا در محل دیگرى زندگى کند بیان فرمایید).
اشکالى ندارد، لکن فقط در صورت ضرورت این کار را بکند.
برای اشنایی با احام به ادامه مطلب بروید
٣ – حضور در مکانهای خاص به منظور ازدواج موقت
شخصى در جستجوى ازدواج موقّت است و مى داند که در فلان مکان با عدّه اى از زنانى که براى این امر آماده اند رو به رو مى شود، آیا جایز است که به آن مکان رفته و به آنها نگاه کند و یکى از آنها را انتخاب کند؟
در صورتى که به قصد ازدواج باشد مانعى ندارد.
٤ – حق هم خوابی در ازدواج موقت
من یک ازدواج موقت کرده ام می شود به من توضیح دهید که در ازدواج موقت حق هم خوابی ندارند یعنی چه ؟
منظور این است که مرد مجبور نیست که هر چهار شب یک شب نزد او بخوابد بلکه از این نظر آزاد است.
٥ – ترویج ازدواج موقت
لطفاً پیرامون ازدواج موقّت به پرسشهاى زیر پاسخ دهید:
۱ـ آیا جواز متعه مربوط به دوره و شرایط خاصّى از تاریخ اسلام بوده است؟
۲ـ آیا حکومت اسلامى در قبال قانونمندى، یا جلوگیرى از گسترش آن در جامعه، وظیفه اى دارد؟
۳ـ در شرایط کنونى وظیفه روحانیّت در ارتباط با ازدواج موقّت چیست؟ آیا همچون سایر احکام مکلّف به ترویج آن هستند؟
۴ـ در فتواى مشهور آمده است: «زن یائسه عدّه ندارد.» آیا کسانى که لوله هاى رحم خود را بسته اند، در حکم زنان یائسه هستند؟
۱ـ آیا جواز متعه مربوط به دوره و شرایط خاصّى از تاریخ اسلام بوده است؟
۲ـ آیا حکومت اسلامى در قبال قانونمندى، یا جلوگیرى از گسترش آن در جامعه، وظیفه اى دارد؟
۳ـ در شرایط کنونى وظیفه روحانیّت در ارتباط با ازدواج موقّت چیست؟ آیا همچون سایر احکام مکلّف به ترویج آن هستند؟
۴ـ در فتواى مشهور آمده است: «زن یائسه عدّه ندارد.» آیا کسانى که لوله هاى رحم خود را بسته اند، در حکم زنان یائسه هستند؟
مسأله متعه اختصاص به زمان معیّنى نداشته، و ندارد، ولى گاهى (مثل زمان ما) شرایط ایجاب مى کند قیود و شرایطى براى آن قائل شوند، که افراد هوسباز از آن سوء استفاده نکنند. و تبلیغ از آن بدون فراهم شدن آن شرایط خالى از مشکلات نیست; و امّا زنانى که لوله هاى خود را ببندند، مشمول یائسه بودن نیستند; بلکه در حکم «من لا تحیض فى سنّ من تحیض» مى باشند.
٦ – ازدواج مجدد زنی که متعه بوده
خانمی که صیغه شده، چه مدت و به چه طریق می تواند دوباره ازدواج کند؟
بعد از اتمام صیغه (و یا بخشش بقیه مدت توسط شوهر) باید دو دوره ایام عدّه نگه دارد و سپس ازدواج نماید.
٧ – تفاوت ازدواج موقت با زنا
فرق ازدواج موقت با زنا چیست که یکی حلال و دیگری حرام است؟ چون در زنا نزدیکی انجام می شود و پولی هم رد و بدل می شود و در ازدواج موقت نیز همینطور است، فقط در ازدواج موقت یک جمله به عنوان صیغه ادا می شود.
ازدواج موقت تمام احکام ازدواج را دارد به جز نفقه و بعضی از جزئیات دیگر، اما فرزند از آنها ارث می برد و مسئولیت عدّه نگه داشتن بعد از پایان مدت بر دوش زن می باشد و زن هرگز نمی تواند در این مدت همسر مرد دیگری شود و امثال آن.
٨ – حکم صیغه نود و نه ساله
آیاصیغه ۹۹ ساله اشکال دلرد؟
اشکالی ندارد ولی به حکم عقد دایم است.
ازدواج موقت با فرد دو جنسه در صورتی که هم آلت زن و هم آلت مرد را داشته باشد چه حکمی دارد؟ ازدواج موقت مرد با فردی که تماماً مانند زن است اما آلت مردانه را دارد در صورت دخول در مقعد فرد دوجنسه چه حکمی دارد؟
در صورتیکه جنس اصلی آنها مشخص باشد و جنس دوم زائد محسوب شود، ازدواج جنس مخالف با او اشکالی ندارد وإلّا ازدواج با او جایز نیست.
١٠ – همسریابی اینترنتی
نظر معظم له در مورد همسریابی اینترنتی چیست؟
تا آنجا که اطلاع داریم تاکنون افراد یا گروه های متعددی اقدام به این کار کرده اند، بعضی موفق بوده اند و بعضی با مشکلات مواجه شده اند. ولی به هر حال اگر این کار زیر نظر افراد مطمئن و با رعایت تمام شوؤنات اسلامی، و اخذ مجوز از مقامات ذی صلاح صورت گیرد کار خوبی است و ممکن است جلوی بسیاری از مشکلات ازدواج ها را بگیرد اما با توجه به ظرافت و حساسیت های مساله، نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد.
١١ – همسریابی اینترنتی
نظر معظم له در مورد همسریابی اینترنتی چیست؟
تا آنجا که اطلاع داریم تاکنون افراد یا گروه های متعددی اقدام به این کار کرده اند، بعضی موفق بوده اند و بعضی با مشکلات مواجه شده اند. ولی به هر حال اگر این کار زیر نظر افراد مطمئن و با رعایت تمام شوؤنات اسلامی، و اخذ مجوز از مقامات ذی صلاح صورت گیرد کار خوبی است و ممکن است جلوی بسیاری از مشکلات ازدواج ها را بگیرد اما با توجه به ظرافت و حساسیت های مساله، نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد.
١٢ – عضویت در سایتهای همسر یابی
میخواستم بدانم نظر حضرتعالی در مورد عضو شدن در سایت های همسریابی به قصد ازدواج چیست؟
چنانچه این کار زیر نظر افراد مطمئن و با رعایت تمام شئونات اسلامی و اخذ مجوز از مقامات ذی صلاح صورت گیرد ممکن است جلوی بسیاری از مشکلات ازدواج ها را بگیرد اما با توجه به ظرافت و حساسیت های مسئله، نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد.
١٣ – ازدواج موقت با بودیست
در تایلند هستم و آیین مردم بودیسم می باشد. با توجه به عسر و حرج آیا ازدواج موقت با اینان جایز است؟
جایز نیست.
۱۴ – اذن برادر در ازدواج موقت
اگر شخصى با زن بى شوهرى ازدواج موقّت کند و این زن به برادرش اطّلاع ندهد، آیا این کار خیانت به برادر محسوب مى شود؟ در صورتى که برادر با این ازدواج مخالف باشد و زن شرایط ازدواج موقّت را داشته باشد آیا این ازدواج جایز است؟
اجازه برادر معتبر نیست و اطّلاع ندادن به او خیانت محسوب نمى شود ولى مشورت با او مناسب است.
۱۵ – رضایت همسر اول در ازدواج موقت
از نظر شرعی آیا مرد متاهل برای ازدواج موقت نیاز به اجازه همسرش دارد؟
از نظر شرعی برای ازدواج دوم چطور؟
از نظر شرعی برای ازدواج دوم چطور؟
نیازی به اجازه همسر اول نیست.
۱۶ – صیغه کردن همسر فرد معتاد
ما یک زن همسایه داریم که شوهرش معتاد و مریض می باشد، این زن شوهر خود را دوست ندارد، آیا ازدواج موقت با او اشکال دارد؟
آری، این کار حرام است، و مجازات سنگینی دارد، ولی اگر زنی از شوهر خود طلاق بگیرد پس از پایان مدت عده طلاق، می توان با او ازدواج کرد.
۱۷ – اعتبار رشد در امور مالی و غیر مالی در نکاح
آیا رشد مالی و غیر مالی در صحت عقد نکاح معتبر است؟ به بیان دیگر نکاح بالغ غیر رشید و بالغه رشیده چه حکمی دارد؟
طرفین باید در مسائل مربوط به ازدواج و تعیین مهریه رشید باشند و اگر زوجه باکره است اجازه پدر نیز لازم است.
۱۸ – سوال از زن در مورد عدّه
اینکه اگر شک کردیم زن جریان نگه داشته عدّه را می داند یا خیر و با در نظر گرفتن این فرض، آیا باید از او بپرسیم که در عدّه کسی هست یا نه؟
در صورتیکه آن زن ظاهراً مسلمان و آشنا به وظیفه خود می باشد سوال کردن واجب نیست در غیر اینصورت احتیاط واجب سوال کردن است.
۱۹ – لزوم تحقیق برای ازدواج موقت در خارج از کشور
من در آینده به کشور مالزی سفر خواهم کرد و از آن جا که شرایط ایجاب می کند در آن کشور قصد ازدواج موقت را دارم.
در مورد دختران آنجا آیا حتماً باید درباره ی اینکه دین دارند یا خیر تحقیق کنم و خطبه را چگونه باید خواند؟
آیا باید تحقیق کنم که این زوجه شوهر دارد یا خیر؟ چگونه تحقیق کنم؟
اگر دختر باشد ولی بکارت نداشته باشد (چه از راه حرام چه از راه دیگر) آیا نیاز به اذن ولی دارد؟
در مورد دختران آنجا آیا حتماً باید درباره ی اینکه دین دارند یا خیر تحقیق کنم و خطبه را چگونه باید خواند؟
آیا باید تحقیق کنم که این زوجه شوهر دارد یا خیر؟ چگونه تحقیق کنم؟
اگر دختر باشد ولی بکارت نداشته باشد (چه از راه حرام چه از راه دیگر) آیا نیاز به اذن ولی دارد؟
آری، لازم است در مورد این که آیا پیرو آیین یهود و نصاری است و شوهر دارد یا نه تحقیق کنید تا ازدواج موقت او جایز باشد و خواندن صیغه ی عقد نیز مطابق آن چه در رساله توضیح المسائل نوشته ایم به صورت عربی یا فارسی یا هر زبان دیگری لازم است.
۲۰ – دادن حق فسخ به زن در عقد موقت
آیا در عقد موقت می توان شرط کرد که حق فسخ با زن باشد ولی قبل از فسخ زن باید به مدت ۱ ماه تعهدات خود را انجام دهد و بعد از ۱ ماه فسخ شود مگر اینکه زن مشکل قانع کننده ای داشته باشد ( خانواده و کار مهم و …) و حال در شرایطی قرار گرفته شده که مرد به خاطر از دست ندادن آن مجبور به تهدید، ترس ، فیلمبرداری و .. کرده است و زن هیچگونه امنیتی ندارد تا این ۱ ماه به تعهدات خود عمل کند. آیا با این شرایط زن هنوز با این یک ماه مسئولیت خود را انجام دهد یا می تواند از طرف خود عقد را فسخ کند.
حق فسخ را نمی توان به زن واگذار کرد بلکه می توان به او وکالت داد که از طرف شوهر باقیمانده مدت را ببخشد و به شرایط وکالت در صورت امکان و عدم زیان مهمی باید عمل کرد.
۲۱ – رعایت شرایط شرعی در ازدواج با اهل کتاب
آیا در ازدواج موقت با زنان اهل کتاب با توجه به اینکه دارای احکام دینی متفاوتی می باشند لازم است شرایطی که در ازدواج موقت با زنان مسلمان رعایت آن ها لازم است مثلا اینکه آن زن اهل رابطه نامشروع نباشد رعایت شود؟ زیرا طبق نظر حضرتعالی در مورد زن مسلمان در صورتی که آن زن اهل زنا بوده لازم است که ابتدا توبه کند لکن بر اساس احکام اهل کتاب ممکن است این توبه کردن موضوعیت نداشته باشد.
ازدواج با زنان معروف به فحشا جایز نیست ولی رعایت دیگر شرایط شرعی از طرف آن ها واجب نمی باشد.
۲۲ – ازدواج موقت با زنی که از گذشته اش بی اطلاعیم
ازدواج موقت با زنی که از گذشته اش بی اطلاع هستیم و نمی دانیم آیا از ازدواج قبلی اش عدّه نگه داشته یا نه چگونه است؟
در صورتی که متهم نباشد و اظهار کند مانعی برای ازدواج ندارد می توان سخن او را پذیرفت.
۲۳ – لزوم اذن پدر در عقد موقت برای دختران باکره
نظر حضرت عالی در مورد نکاح موقت بدون اذن پدر در صورتی که دختر باکره بوده ولی امور زندگی خویش را خود تامین می کند چیست؟
بدون اجازه پدر جائز نیست .
من ۲۱ ساله و دانشجو هستم که مدتی است با دختر خانمی مومن و محجبه آشنا شدم و قصد داشتم با او ازدواج کنم ولی خانواده هامون مخالفت کردند حال میخواهم بدانم آیا این دختر خانم که خود او با این ازدواج موافق است میتواند خود باکره بودن خود را از بین ببرد که ما با هم بتوانیم صیغه محرمیت بخوانیم ولی با هم رابطه جنسی نداشته باشیم؟ با تشکر خدا حافظ
ازاله بکارت باید از طریق ازدواج مشروع صورت بگیرد و بر فرض ازاله بکارت باز هم بدون اجازهء پدر جایز نیست. تنها در صورتی جایز است که یکبار با اجازهء پدر ازدواج کرده باشد؛ بار دوّم اجازهء پدر شرط نیست.
اگر پسر و دخترى بخواهند از طریق ازدواج موقّت با همدیگر رابطه شرعى داشته باشند در صورتهاى زیر چه شرایطى معتبر است:
الف) اگر رابطه صرفاً رابطه متعارف شغل یا تحصیلى باشد.
ب) اگر رابطه صرفاً به خاطر استمتاع جنسى بدون دخول باشد.
ج) اگر رابطه به خاطر آمیزش جنسى (دخول) باشد.
الف) اگر رابطه صرفاً رابطه متعارف شغل یا تحصیلى باشد.
ب) اگر رابطه صرفاً به خاطر استمتاع جنسى بدون دخول باشد.
ج) اگر رابطه به خاطر آمیزش جنسى (دخول) باشد.
عقد موقّت یک نوع بیشتر نیست و همه این آثار در آن جمع است مگر این که در ضمن عقد شرط کنند که آمیزش جنسى نباشد و در هر حال اذن پدر شرط است.
۲۶ – عدم دسترسی یا مخالفت غیر منطقی ولی دختر
اگر پسر و دخترى بخواهند از طریق ازدواج موقّت رابطه متعارف شغلى یا تحصیلى داشته باشند (بدون استمتاع جنسى و دخول) مستدعى است در دو فرض زیر حکم اجازه پدر دختر را بیان کنید.الف) امکان دسترسى به ولىّ دختر نیست و فرضاً ایجاد رابطه شرعى، ضرورى و فورى است.
ب) امکان دسترسى هست امّا ولىّ دختر بدون منطق مخالفت مى کند و اصلا رضایت نمى دهد.
ب) امکان دسترسى هست امّا ولىّ دختر بدون منطق مخالفت مى کند و اصلا رضایت نمى دهد.
در هر صورت استیذان از ولىّ لازم است ، در ضمن تجربه نشان داده است که این رابطه ها مخصوصاً در جوانها معمولا در یک حد محدود و معیّنى ثابت نمى ماند و تدریجاً توسعه مى یابد ومایه مشکلات فراوانى مى شود.
کسى که قصد ازدواج موقّت دارد آیا مى تواند بدون اطّلاع ولىّ دختر از او خواستگارى کند؟ در دو صورت باکره بودن و بیوه بودن زن، حکم آن را بیان فرمایید.
خواستگارى در هر صورت مانعى ندارد، ولى جارى کردن صیغه عقد بدون اذن ولى در باکره اشکال دارد امّا در بیوه رضایت طرفین براى اجراى صیغه عقد کافى است.
دخترى با مردى برخورد و تماس داشته است، مثلا در یک مکان با یکدیگر کار مى کرده اند و یا تحصیل مى نموده اند، آن مرد این دختر را جهت محرمیّت و عدم وقوع در گناه، بدون اذن پدرش به عقد موقّت خود درآورده هر چند به صرف محرمیّت اکتفا نشده و تقبیل و لمس انجام داده اند با توجّه به این مقدّمه به دو سؤال زیر پاسخ دهید:
الف) آیا این دو گناهکارند و مرتکب معصیت گردیده اند؟
ب) آیا مادر دختر به این مرد محرم شده است؟
الف) آیا این دو گناهکارند و مرتکب معصیت گردیده اند؟
ب) آیا مادر دختر به این مرد محرم شده است؟
الف) چنین عقدى خالی از اشکال نیست و به صورت نامحرم با یکدیگر رفتار کنند و براى رعایت احتیاط مرد باقیمانده مدّت را ببخشد.
ب) در مورد مادر هم باید احتیاط کند.
ب) در مورد مادر هم باید احتیاط کند.
۲۹ – مخالفت پدر با ازدواج دختر عاقله رشیده
در رساله جنابعالى آمده: «اگر دختر عاقله بالغه رشیده نیاز به شوهر داشته باشد، و پدر او را از ازدواج با مردى که شرعاً و عرفاً کفو او است منع کند، اجازه پدر در این جا شرط نیست.» آیا منظور، ازدواج دائم است یا شامل موقّت هم مى شود؟ اگر شامل ازدواج موقّت مى شود، هم کفو بودن در آن به چه معنایى است؟
تفاوتى نمى کند; ولى معمولا ازدواج موقّت به مصلحت دختران باکره نیست، و مخالفت پدر بجاست.
۳۰ – ازدواج دختر باکره بدون اذن پدر با رضایت جد پدری
دختر باکره یی که پدرش راضی نیست و اذن به ازدواج او را نمیدهد ولی جد پدری دختر (پدر پدرش) به عقد راضی است و اذن میدهد آیا صحیح است؟
مانعی ندارد.
۳۱ – اجازه پدر برای ازدواج موقت پسر
آیا پسر برای ازدواج موقت نیاز به اجازه ی پدر دارد؟
پسر نیازی به اذن پدر ندارد.
۳۲ – عقد موقت دختری که پدر و جد پدری ندارد
آیا دختری که پدر و جد پدری اش در قید حیات نیستند با اجازه مادرش میتواند با پسری (بدون داشتن رابطه جنسی ) صیغه محرمیت بخواند؟
اگر ازدواج او با آن فرد به تصدیق بزرگترهای فامیل مناسب باشد می تواند با او عقد دایم نماید.
۳۳ – عقد موقت دختری که پدر و جد پدری ندارد
آیا دختری که پدر و جد پدری اش در قید حیات نیستند با اجازه مادرش میتواند با پسری (بدون داشتن رابطه جنسی ) صیغه محرمیت بخواند؟
اگر ازدواج او با آن فرد به تصدیق بزرگترهای فامیل مناسب باشد می تواند با او عقد دایم نماید.
آثار رضا و تنفیذ لاحق ولی در نکاح منقطع چیست؟
حکم اجازه قبلی را دارد.
آیا اذن پدر در ازدواج (موقت یا دایم) دختری که رشیده است و صلاح و فساد خود را درک می کند شرط است؟ اگر جواب مثبت است آیا شرط تکلیفی است؟
این کار بدون کسب اجازه ولىّ دختر جایز نیست. و منظور از باکره دخترى است که قبلا شوهر نکرده است، خواه عضو بکارت موجود باشد، یا نه.
این شرط جنبه وضعی دارد.
این شرط جنبه وضعی دارد.
اگر پدر دختر باکره دلیل قانع کننده ای برای مخالفت نداشته ولی مخالفت کند آیا شرط اجازه پدر از بین می رود؟
چنانچه به تصدیق بزرگترهاى فامیل خواستگار کفو و متناسب دختر باشد، و پدر دختر بدون دلیل معقول مخالفت کند، اذن او ساقط است، و آنها مى توانند با هم ازدواج کنید. هر چند شایسته است در صورت امکان رضایت پدر دختر جلب شود.
۳۷ – سنی که دختران در آن نیاز به اذن پدر ندارند
اجازه پدر برای ازدواج دختران تا چه سنی لازم است؟
از سن سی سال به بالا به شرط اینکه دختر، فرد هوشیاری باشد و بتواند تصمیم بگیرد و مصلحت خود را تشخیص دهد، اجازه پدر لازم نیست.
۳۸ – اذن پدری که از غلات محسوب می شود
آیا ازدواج موقت با دختری که خود شیعه بوده اما پدر اهل فرقه ای است که جزیی از غلات محسوب می شوند نیاز به اذن پدر دارد؟
در صورتکیه دختر سن کمی نداشته باشد و دارای رشد کافی عقلی و جسمی و تشخیص مصالح خود بوده باشد مانعی ندارد.
۳۹ – منظور از رشیده
منظور از رشیده دقیقاً چه کسی است؟
معمولاً دخترهای بالای سی سال در مسائل ازدواج رشیده هستند.
۴۰ – اذن پدر شرط صحت عقد
آیا اذن پدر در متعه شرط لزوم متعه است یا شرط صحت؟
شرط صحت آن است.
۴۱ – سابقه لزوم اذن پدر در عقد
اینکه اذن پدر در صیغه موقت به خاطر شرایط کنونی جامعه وضع شده یا در زمان پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) نیز رعایت می شده؟
بدیهی است که لزوم اذن پدر در ازدواج باکره به خاطر مصالح دختر و دوری از مفاسد است و در زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز رعایت می شده.
۴۲ – اجازه به ازدواج دلیل بر اجازه به عقد موقت نیست
آیا اجازه به ازدواج، اجازه به عقد موقت هم هست یا نه؟
اجازه ازدواج عقد دائم دلیل بر اجازه عقد موقت نمی شود.
این مطلب توسط سایت سوالات شرعی احکام گرد اوری شده و هرگونه کپی برداری از این مطلب بدون ذکر منابع حرام میباشد.